آموزش تفاوت BIOS و UEFI در مادربردها:
BIOS:
بایوس یا سامانهٔ ورودی/خروجیِ پایه به مجموعه‌ای از رویه‌ها یا برنامه‌های ذخیره شده در تراشه حافظه فقط خواندنی یا ROM در رایانه‌های شخصی سازگار با IBM گفته می‌شود. این برنامه‌ها همه عملکردهای ورودی-خروجی را اداره می‌کنند. وجود این برنامه‌ها در رایانه موجب می‌شود که برنامه‌های کاربردی به طور مستقیم برای کنترل سخت افزار، برنامه نداشته باشند و از سرویسهای رایانه استفاده کنند. بایوس یک کامپیوتر، نخستین کُدی است که هنگام روشن کردن آن اجرا می‌شود و وظیفه ابتدایی آن بارگذاری و آغاز کردن سیستم عامل است. وقتی رایانه روشن می‌شود، نخستین کار بایوس، تشخیص قطعات سیستم مانند کارت گرافیکی، صفحه کلید و موشواره، دیسک سخت، دیسک‌گردانهای نوری و سایر سخت افزارهاست. بایوس سپس نرم‌افزاری را که در دیسک سخت و یا لوح فشرده برای بالاآمدن یا بوت شدن ذخیره شده، تشخیص داده و آنرا اجرا می‌کند.
UEFI:
UEFI جایگزین BIOS :
- یکی از تفاوت BIOS و UEFI این است که بایوس بیش از ۳۰ سال در قلب طراحی کامپیوترهای حال حاضر بوده است. این قطعه frimware یک رابط استاندارد بین سخت افزار و سیستم عامل با محدودیت های که در عصر حاضر دارد همچون هارد دیسک های با ظرفیت های بیش از ۲ ترابایت مواجه است، لذا UEFI یک میزبان با قابلیت های مدرن برای رایانه های شخصی می باشد.
- UEFI در نهایت با شکست سبک قدیمی MBR در مود DOS ما را به سمت GUID partition table هدایت می کند که توانایی شناسایی دیسک های در ظرفیت های بالاتر برای بوت سیستم عامل ویندوز خواهد داد، با این اوصاف تفاوت BIOS و UEFI در سیستم های مدرن امروز به وضوح قابل مشاهده است که دیگر با پیشرفت تکنولوژی خصوصا هارد دیسک های با ظرفیت های بالا دیگر نمی توان از BIOS با استایل قدیمی MBR در مد DOS استفاده کرد.
- با استفاده از UEFI در حال حاضر تعدادی از پلتفرم های مجازی سازی قادرند سیستم عامل UEFI را در داخل سیستم عامل شبیه سازی کنند که منجمله می توان VirtualBox و Qemu را نام برد. این بدین معنی که از نظر فنی اجرای OS X در محیط ماشین های مجازی امکان پذیر می باشد.
- با UEFI دیگر نیازی به بوت لودر نیست و UEFI جایگزین بوت لودر سنتی سیستم عامل است که وظایف بوت لودر در سیستم عامل خودش بارگذاری می شود (همانند درخواست برای بوت در حالت Safe Mode).
- UEFI در یک زمان، هم بعنوان لایه بین سخت افزار و سیستم عامل عمل می کند یعنی هم عمل BIOS و سیستم عامل را انجام میدهد. این بدین معنی است که سازندگان تجهیزات سخت افزاری با استفاده از UEFI دیگر نیازی به هیچ سیستم عامل پشته نخواهند داشت.
- با حمایت گسترده صنعت، استاندارد UEFI با تعداد زیادی از پشتیبان ها در صنعت حال حاضر روبرو است که می توان شرکت های اینتل، AMD، اپل، مایکروسافت و تعدادی از BIOS مادربردها و سازندگان همچون ASUS و MSI نام برد. در نتیجه UEFI گامی رو به جلو در صنعت مدرن سیستم عامل با سازگاری UEFI می باشد.
- از آنجایی که UEFI یک پلتفرم مستقل است، پس ممکن است قادر به افزایش زمان بوت و سرعت کامپیوتر شود. این امر به ویژه در مورد زمانی صدق می کند که از دیسک های سخت با ظرفیت های بالا استفاده می کنید. این افزایش بستگی به نحوه ی پیکره بندی UEFI برای اجرا دارد.
- بوت امن نیز یکی از تفاوت BIOS و UEFI و از ویژگیهای UEFI است که در ویندوز ۸ اجرا شده است. UEFI تنها به درایورها و سرویس های معتبر اجازه لود در زمان بوت خواهد داد، بنابراین مطمن هستید که هیچ گونه malware تا زمان شروع ویندوز لود نمی شود.
نکته: توجه داشته باشید که ویندوز فقط در صورتی با استایل GPT قابل بوت می باشد که مادربرد از قابلیت UEFI برخوردار باشد در غیر این صورت ویندوز تنها بروی استایل MBR قابل راه اندازی می باشد.
